KRAGUJEVAC – Jedno od najneobičnijih gradskih naselja u Srbiji je Stara radnička kolonija u Kragujevcu. Ovo mesto imalo je veliki istorijski i industrijski značaj za razvoj ne samo grada, veći i naše države jer su žitelji naselja, koji su živeli u barakama, bili radnici namenske a kasnije i fabrike Zastava automobili. Ostalo je još par baraka i neobično zdanje Sokolana a stanovnici ovog naselja se bore da sačuvaju i rekonstruišu specifičan objekat.
Na ulazu u kragujevačko naselje Stara radnička kolonija još uvek stoji kapija koja datira iz 1928. godine kada je i nastao ovaj deo grada koji je bio poznat po zidanim i drvenim barakama.
Naselje je poznato i po svojim stanovnicima koji su bili radnici namenske a kasnije i automobilske industrije.
„U Staroj radničkoj koloniji stanujem 50 godina. Tu su nekad bile barake a u njima su stanovali radnici Vojno tehničkog zavoda. U ovom naselju je bilo tog komšijskog druženja, svi smo sedeli ispred baraka, a Sokolana je služila za igranke i matine“, priča Dragić Ašić, žitelj naselja Stara radnička kolonija u Kragujevcu.
Krajem dvadesetih godina prošlog veka na ime ratne oštete Nemačke prema Srbiji Kragujevac je dobio jedno specifično naselje gde su živeli radnici u barakama, od majstora do rukovodilaca.
Najlepši objekat nekada je bila zgrada Sokolane, a danas građani nastoje da je obnove.
Predsednik Udruženja Kolonaca Zoran Radojević ocenjuje da je ovakva zgrada raritet i kod nas u Srbiji ali i u nekadašnjoj Jugoslaviji.
„Jednostavno, ne postoji sličan objekat. Svaka ova daska je doneta iz Nemačke, i konstruktori te firme ‘Herc’, oni su to i postavljali po nacrtima koji su imali, tako da je Sokolana nastala po njihovim nacrtima i sa njihovim materijalima“, navodi Radojević.
„Sokolana nije u vlasništvu grada Kragujevca nego je u vlasništvu spomenika kulture Republike Srbije i sad dok zvanično ne dobijemo tu potrebnu dokumentaciju ne možemo da tražimo neku vrstu pomoći da malo to rekonstruišemo. Ipak je to veliko naselje i jedno od najvećih ovde u Kragujevcu i greota bi bila da se to ne sredi“, ocenjuje žitelj naselja i član Udruženja Kolonaca, Kragujevac Saša Stepanović.
Udruženje „Kolonaca“ nastalo je sa željom da naselju vrati stari sjaj. Ideja je i da se vrati Likovna kolonija, manifestacija koja je okupljala umetnike iz cele nekadašnje države kao i da se sačuvaju preostala drvena zdanja.